میرزا حسین الکسمایی وُلِدَ میرزا حسین فی سنة الف و مأتین وأربع وأربعین (1244) فی قریة کسما؛ هوَ شاعرٌ و مُصحِفٌ و کاتبٌ و أحدٌ مِن رجال المشروطة فی جیلان سنة (20-1915). کان ابوه محمد ابراهیم الکسمایی مِن تُجّار مدینةِ رشت. ذَهَب میرزا حسین لِدراسةِ العلوم الدینیة إلی رشت و تَعَلَّم العلوم الدینیة هناک و فی هذه الایام تعلَّم اللسان الفرانسیَّ عند میسو جان الفرانسی و بعد مدةٍ ذَهَبَ إلی کربلاء للتحصیل العلوم الینیة وبعدَ سنتینِ رَجع إلی مدینته و عُرِف بِشیخ حسین .بعدَوفات أبیه ذَهبَ إلی روسیا و کمَّل دراساتِهِ ثُمَّ عادَ إلی وطنه و وُفیَ فی مدینتهِ و دُفِنَ فی سلیمان داراب له أشعارٌ کثیرةٌ باللغةِ الفارسیةِ والجیلکیة ومِن نماذج أشعارِه:
| ميرزا حسين الكسمايي | |
|---|---|
 | |
| معلومات شخصية | |
| الميلاد | 1865 |
| تاريخ الوفاة | 1920 |
| مواطنة |  إيران |
| الحياة العملية | |
| المهنة | صحفي |
| اللغات | الفارسية |
| جه اراشیم، فاگیریم، قزوین و تهرانا عمو | جه اوراشیم، فوخوسیم، ملکه خوراسانا عمو |
| همه را یا نیشانیم، پاکار، ئی جا، رادار ئی جا | به فغان آوه ریمی جمله یه افغانا عمو | |
| نه، پونا واخالیمی، نه شهره ناکپورا پسر | الله آباد دکن، دارنی و مولتانا عمو | |
| نه سومنات و کجرات و نه رامپو را داداش | نه شکار پور و نه بامپور و نه سیلانا عمو | |
| نه من و مدرس و دهلی و اخالیم، نه بمبئی | نه بنارس، نه مجهلی و نه گوکانا عمو | |
| جه باکو شیم تی فی لیس، جه تی فی لیس تاکوتائیس | جه کوتائیس به باطوم، دس به گریبانا عمو | |
| براره گفتنی ره، جومله یه قفقاز می‌شینه | وا، اجور پیلا کونم، جومله یه ئیرانا عمو | |
| ا، بجا را نادینی، می‌ئیله جا را فانده ری | من حوسین کاشی یم و رشت می‌کاشانه عمو | |
| از کوله ماسوله تا پسخانه پل، ماله اماست | یده بیضا می‌دسه، چوماق می‌ثعبانه عمو | |
| حاجی هاروته فسون سازم و فومن، بابل | هر کی، هر چی بوگویه، در خطه بوطلانه عمو | |
| ا فتربندا دینی، باستیله پاریسا بیدین | خد من یوسفی و، اون چایه زندانه عمو | |
| آسیابم من و گیلانا همه خورداکونم | اون کی می‌گاز دی نی شه، میرزا کوچیک خانه عمو |
مصادر
- Dailami, Pezhmann. “KASMĀʾI, MIRZĀ ḤOSAYN”. In Encyclopædia Iranica. 2012. 861-862. Retrieved 2012-28-05.
- میرزا حسین کسمایی
- مجله آینده - شماره 189 - خاطراتی درباره مشروطیت و قیام جنگل
- مجله آینده - شماره 189 - خاطراتی درباره مشروطیت و قیام جنگل
- مجله آینده - شماره 189 - خاطراتی درباره مشروطیت و قیام جنگل
- میرزا حسین خان کسمایی - گیل یار - Gilyar
- مجله آینده - شماره 189 - خاطراتی درباره مشروطیت و قیام جنگل
- مجله آینده - شماره 189 - خاطراتی درباره مشروطیت و قیام جنگل
- مجله آینده - شماره 189 - خاطراتی درباره مشروطیت و قیام جنگل
- مجله آینده - شماره 189 - خاطراتی درباره مشروطیت و قیام جنگل
- میرزا حسین خان کسمایی - گیل یار - fa: